Khi nào trẻ em có thể dùng dây an toàn người lớn trên ô tô?

Xác định khi nào trẻ em có thể dùng dây an toàn người lớn trên ô tô là yếu tố quan trọng giúp cha mẹ đảm bảo an toàn tối đa cho bé trong mọi chuyến đi. Cùng Phụ kiện xe VIP tìm hiểu những quy định cần biết và các giải pháp hỗ trợ phù hợp cho từng độ tuổi, giúp trẻ luôn được bảo vệ đúng chuẩn và mang đến sự yên tâm trên từng hành trình.

Quy định pháp luật hiện hành về dây an toàn cho trẻ em

Theo Luật Trật tự, An toàn giao thông đường bộ 2024 (có hiệu lực từ 1/1/2025), trẻ em khi tham gia giao thông bằng ô tô phải được đảm bảo an toàn bằng thiết bị phù hợp, tương ứng với độ tuổi, chiều cao và cân nặng. Luật quy định rõ: trẻ dưới 10 tuổi và cao dưới 1,35 m không được ngồi cùng hàng ghế với người lái, trừ trường hợp xe chỉ có một hàng ghế. Điều này cho thấy trẻ nhỏ không đủ điều kiện để sử dụng dây an toàn người lớn một cách an toàn.

Bên cạnh đó, Nghị định 168/2024/NĐ-CP quy định mức xử phạt đối với hành vi không sử dụng thiết bị an toàn cho trẻ đúng quy định. Từ 1/1/2026, người điều khiển ô tô chở trẻ em dưới 10 tuổi, chiều cao dưới 1,35 m mà không sử dụng thiết bị an toàn phù hợp hoặc để trẻ ngồi ghế trước sẽ bị phạt từ 800.000 – 1.000.000 đồng.

Những quy định này được ban hành nhằm bảo vệ trẻ khỏi nguy cơ chấn thương nghiêm trọng do dây an toàn người lớn không phù hợp với cấu trúc cơ thể trẻ. Việc tuân thủ đúng quy định là trách nhiệm của phụ huynh và là bước quan trọng để bảo vệ an toàn cho trẻ trong mọi chuyến đi.

Khi nào trẻ có thể sử dụng dây an toàn người lớn?

Việc xác định đúng thời điểm trẻ có thể chuyển từ ghế trẻ em hoặc ghế nâng sang sử dụng dây an toàn người lớn là rất quan trọng để đảm bảo an toàn khi di chuyển bằng ô tô.

Khi trẻ đủ chiều cao

Trẻ chỉ nên sử dụng dây an toàn dành cho người lớn khi đã đạt chiều cao tối thiểu 1,35m, hoặc khoảng 1,4m theo chuẩn an toàn quốc tế. Chiều cao là yếu tố quan trọng nhất vì dây an toàn được thiết kế dựa trên kích thước cơ thể người trưởng thành. Khi trẻ chưa đủ chiều cao, dây vai dễ chạm vào cổ và dây ngang lại nằm cao trên bụng cả hai đều có thể gây chấn thương nguy hiểm khi xảy ra va chạm. Khi trẻ đạt chuẩn, dây đai mới khớp đúng vị trí, giúp bảo vệ ngực, vai và phần xương chậu một cách hiệu quả.

Khi dây an toàn nằm đúng vị trí

Trẻ chỉ có thể sử dụng dây an toàn người lớn khi dây đai thực sự nằm đúng vị trí an toàn trên cơ thể. Dây vai phải ôm sát xương vai, không trượt lên cổ và không chạm vào mặt. Dây ngang cần nằm thấp ở phần hông, tuyệt đối không nằm trên bụng vì khi xảy ra va đập mạnh, lực tác động lên vùng bụng có thể gây tổn thương nội tạng. Đồng thời, lưng trẻ phải tựa sát vào lưng ghế, không cần cúi gập hoặc chèn thêm vật lót, đảm bảo dây hoạt động đúng nguyên tắc bảo vệ.

Khi trẻ ngồi vững và giữ tư thế đúng

Ngoài chiều cao và vị trí dây đai, trẻ cũng cần đủ khả năng ngồi đúng tư thế trong suốt chuyến đi. Trẻ phải ngồi thẳng, không trượt xuống ghế, không cúi người về trước hoặc tựa lệch sang bên. Một yêu cầu quan trọng khác là trẻ không được bứt dây, luồn tay ra ngoài dây hoặc tự ý tháo dây khi xe đang chạy. Chỉ khi trẻ ngồi vững, ý thức tốt và giữ được tư thế chuẩn, dây an toàn người lớn mới phát huy khả năng bảo vệ như thiết kế.

Mức độ an toàn của dây an toàn người lớn đối với trẻ

Dây an toàn người lớn không được thiết kế cho cơ thể trẻ nhỏ, vì vậy mức độ an toàn của nó chỉ được đảm bảo khi trẻ đã đạt đủ chiều cao và tư thế cần thiết. Với trẻ dưới 1,35m, dây vai thường nằm quá cao và dễ chạm vào cổ, trong khi dây ngang lại nằm trên bụng thay vì ôm sát phần hông. Khi xảy ra va chạm, điều này có thể gây chấn thương nghiêm trọng cho vùng cổ, bụng và cột sống của trẻ những bộ phận còn rất yếu và dễ tổn thương.

Ngoài kích thước cơ thể, trẻ nhỏ thường không giữ được tư thế ngồi cố định trong suốt hành trình. Trẻ dễ cúi gập, trượt xuống ghế, luồn tay qua dây hoặc tháo dây giữa chừng. Những hành động này khiến dây an toàn mất tác dụng bảo vệ, thậm chí còn gây nguy hiểm hơn khi xảy ra tai nạn. Vì lý do đó, dây an toàn người lớn chỉ thực sự an toàn khi trẻ đạt đủ chiều cao, đủ độ chín chắn và dây đai nằm đúng vị trí theo tiêu chuẩn an toàn. Với trẻ chưa đủ điều kiện, phụ huynh nên tiếp tục sử dụng ghế trẻ em hoặc ghế nâng để đảm bảo an toàn tối đa.

>> Xem thêm: Nắm rõ những quy định về ghế trẻ em trên ô tô để tránh vi phạm

Trường hợp trẻ chưa đủ điều kiện thì sử dụng những phụ kiện nào?

Nếu trẻ chưa đủ chiều cao hoặc chưa giữ được tư thế ngồi ổn định để dùng dây an toàn người lớn, phụ huynh cần sử dụng ghế an toàn chuyên dụng phù hợp theo từng giai đoạn phát triển. Mỗi nhóm tuổi cân nặng chiều cao sẽ tương ứng với một loại ghế khác nhau nhằm đảm bảo an toàn tối đa cho trẻ trên ô tô.

Trẻ sơ sinh đến 15 tháng tuổi – Ghế sơ sinh

Ở giai đoạn đầu đời, trẻ có phần cổ và cột sống cực kỳ yếu, chưa thể ngồi vững hoặc chịu được lực tác động khi va chạm. Vì vậy, trẻ từ sơ sinh đến khoảng 15 tháng tuổi bắt buộc phải sử dụng ghế sơ sinh quay ngược chiều. Ghế nhóm này được thiết kế ôm sát cơ thể bé, hỗ trợ đầu cổ lưng ở tư thế an toàn nhất. Ghế sơ sinh thường phù hợp cho trẻ từ 40-75 cm hoặc dưới 13 kg, rất lý tưởng cho giai đoạn đầu đời. Một số dòng ghế phổ biến có thể kể đến như Joie i-Gemm, Nuna Pipa, Maxi-Cosi CabrioFix i-Size đều đạt chuẩn R129 an toàn cao.

Trẻ từ 1 – 4 tuổi – Ghế xoay đa năng

Trẻ trong độ tuổi 1 – 4 vẫn chưa đủ chiều cao và khả năng giữ tư thế ngồi phù hợp để dùng dây an toàn người lớn, nên cần tiếp tục sử dụng ghế xoay hoặc ghế chuyển đổi. Nhóm ghế này hỗ trợ cả hai tư thế quay ngược chiều và xuôi chiều, đồng thời có thể điều chỉnh góc ngả giúp bé ngồi thoải mái và an toàn hơn trong mọi hành trình. Ghế xoay 360° như Joie i-Spin, Nuna REVV, Maxi-Cosi Mica Pro Eco giúp bố mẹ dễ dàng đưa bé vào ghế, đồng thời đảm bảo phù hợp cho trẻ từ 40-105 cm hoặc 0-18/20 kg

Trẻ từ 4 – 12 tuổi – Ghế nâng

Khi trẻ lớn hơn nhưng vẫn chưa đạt chiều cao 1,35 m, ghế nâng (booster) là lựa chọn cần thiết để hỗ trợ dây an toàn người lớn hoạt động đúng vị trí. Booster giúp nâng chiều cao, đưa trẻ lên tư thế phù hợp để dây vai nằm đúng trên xương vai và dây ngang ôm sát hông, đảm bảo an toàn khi có va chạm. Booster có hai loại: có lưng và không lưng, tùy theo chiều cao và cân nặng của trẻ. Một số mẫu được ưa chuộng như Joie Traver, Nuna AACE, Chicco KidFit dùng cho trẻ từ 100-150 cm hoặc 15-36 kg.

Trẻ gần đạt chuẩn nhưng vẫn chưa đủ – Miếng hỗ trợ hướng dây an toàn

Đối với trẻ đã khá lớn, đã sử dụng booster một thời gian nhưng vẫn thiếu vài cm để đủ tiêu chuẩn dùng dây an toàn người lớn, phụ huynh có thể cân nhắc sử dụng miếng điều chỉnh dây an toàn. Đây là phụ kiện giúp dây vai không chạm cổ và dây ngang nằm thấp đúng vị trí an toàn. Tuy nhiên, phụ kiện này không thay thế được ghế nâng mà chỉ mang tính hỗ trợ trong trường hợp đặc biệt. Các sản phẩm phổ biến bao gồm Safety Belt Adjuster hoặc Smart Adjust Clip.

Những sai lầm phổ biến khi cho trẻ dùng dây an toàn người lớn

Nhiều phụ huynh nghĩ rằng chỉ cần thắt dây an toàn cho trẻ là đủ, nhưng thực tế việc để trẻ sử dụng dây an toàn người lớn quá sớm lại tiềm ẩn nhiều rủi ro nghiêm trọng. Một trong những sai lầm phổ biến nhất là cho trẻ dùng dây khi chưa đủ chiều cao; lúc này dây sẽ cắt ngang cổ hoặc ép vào bụng, gây nguy hiểm khi xảy ra va chạm. Một lỗi khác là đặt dây ngang không đúng vị trí, trẻ thường kéo dây lên cao hoặc ngồi lệch khiến dây nằm sai cấu trúc bảo vệ cơ thể.

Nhiều trẻ nhỏ cũng dễ luồn tay ra khỏi dây vai, tự ý tháo dây hoặc trượt xuống ghế khi xe chạy, làm giảm hoàn toàn tác dụng bảo vệ. Một số phụ huynh để trẻ ngồi ghế trước với dây an toàn người lớn, điều này vô cùng nguy hiểm vì túi khí có thể gây chấn thương nặng cho trẻ nếu bung ra. Ngoài ra, việc để dây an toàn bị xoắn, lỏng hoặc không kiểm tra lại tư thế ngồi của trẻ cũng là các lỗi thường gặp. Hiểu và tránh những sai lầm này sẽ giúp phụ huynh bảo vệ trẻ tốt hơn trong mọi chuyến đi.

Kết luận

Hiểu rõ Khi nào trẻ em có thể dùng dây an toàn người lớn trên ô tô là điều quan trọng giúp phụ huynh đảm bảo an toàn tối đa cho con trong mỗi chuyến đi. Việc tuân thủ đúng quy định, lựa chọn đúng thiết bị hỗ trợ và nắm rõ các tiêu chí như chiều cao, tư thế và mức độ phù hợp của dây đai sẽ giúp trẻ được bảo vệ đúng chuẩn. Qua đây, Phụ kiện xe VIP hy vọng bạn nắm được những quy định cần thiết, biết cách lựa chọn phụ kiện an toàn phù hợp theo từng giai đoạn phát triển của trẻ, và tự tin hơn khi đưa trẻ di chuyển bằng ô tô.